Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir?
BES nedir sorusunun cevabı, insanların emeklilik dönemleri için, çalıştıkları dönem boyunca birikim yapmalarını sağlayan, belirli bir kurguya göre çalışan güvenli bir tasarruf ve yatırım aracı olarak ifade edilir. İnsanlar, çalışma dönemlerinde kendi belirledikleri miktarlarda tasarruf ederek emeklilik dönemlerindeki yaşam standartları için yatırım yapabilirler. “Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yatırılan bu katkı payları, finans kuruluşlarının alanında uzman portföy yöneticileri tarafından değerlendirilir. Böylelikle katkı paylarının, yatırım araçları üzerinden değer kazanması sağlanır. BES, emeklilik yatırım fonlarının kurgusu itibariyle uzun vadeli yatırım disiplinine uygun bir sistemdir.
Bireysel Emeklilik Sistemi`nin Katılım Şartları Nelerdir?
Bireysel emeklilik şartları, birçok insanın kolaylıkla katılabileceği şekilde esneklik taşır. Bunun için sisteme yaş veya iş durumu gözetilmeksizin herkes katılabilir. BES giriş şartları arasında kamusal bir sosyal güvence sahibi olup olmama konusu merak edilir ama sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmasanız dahi “Bireysel Emeklilik Sigortası” hizmetinden yararlanabilirsiniz. “Bireysel Emeklilik Sistemi’nde katkı payı bakımından da bir üst sınır yoktur; fakat emeklilik döneminde, şimdiki yaşam standartlarınızı korumak istiyorsanız katkı paylarınızı düzenli olarak arttırmanız önerilmektedir.
Bireysel Emeklilik Sistemi`nin Faydaları Nelerdir?
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katılmanın, geleceğiniz ve kişisel ekonomik durumunuz açısından son derece önemli faydaları vardır:
• BES’e katılarak sistematik bir şekilde birikim yapmaya başlayabilirsiniz.
• Birikimlerinize belli bir oranda devlet katkı payı eklenir ve ödediğiniz her katkı payı için devletin desteği ile daha fazla birikim yapabilirsiniz.
• “Yatırım yapacağınız fonları ve şirketi sizin belirleme hakkınız vardır. “Bireysel Emeklilik”, özel sigortacılık hizmetleriyle sunulan ve birçok detayı sizin isteklerinize göre belirlenen bir sözleşmedir. Şeffaf bir sistem olan BES’te fonlarınızı kolaylıkla takip edebilir ve yılda en fazla 12 kez olmak üzere fon değişikliği yapabilirsiniz.
• Bireysel emeklilik hesaplarınız Takasbank (İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş.) nezdinde tutulur. Bu hesaplardan günlük olarak fon paylarınızı izleyebilirsiniz.
• Mali durumunuzda beklenmedik gelişmeler olduğu dönemlerde katkı payı ödemeye ara verebilirsiniz.
• Sistemin tüm unsurları denetim altındadır. Şirketinizin faaliyetleri T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı, fonların ve portföy yöneticilerinin faaliyetleri ise T.C. Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu tarafından denetlenir. Şirketinizin yılsonu mali tablolarının bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenmesi zorunludur. Fonların hesap ve işlemleri ayrıca yılda en az bir defa bağımsız dış denetime tabidir. Şirketlerin günlük faaliyetleri ise Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından elektronik ortamda günlük izlenir.
Bireysel Emeklilik`te Devlet Katkısı
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), yapacağınız birikim için size ödediğiniz katkı paylarının %30’u kadar devlet katkısı avantajı sunar. Ödediğiniz katkı payı tutarına göre yatırılan devlet katkısı (üst limiti aşmamak koşuluyla) sayesinde birikim tutarınız daha hızlı artar.
Bireysel Emeklilik Katılımcılarının Temel Hakları
BES sözleşmesi sahibi olan bütün katılımcıların birtakım temel hakları vardır ve bu haklar, yasal çerçevede koruma altındadır. Katılımcılar;
• BES yatırım hesaplarına ödedikleri katkı paylarının, diledikleri emeklilik yatırım fonlarına, hangi oranla dağıtılacağını kendileri belirleyebilirler. Ayrıca bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlerini ve yatırdıkları katkı paylarının emeklilik yatırım fonları arasındaki dağılım oranlarını bir yılda azami on iki kez değiştirebilirler.
• BES sözleşmesi imzalandıktan sonraki iki ay içerisinde cayma hakkına sahiptirler Bu durumda şirketçe fon toplam gider kesintisi haricinde yapılan diğer tüm kesintiler ile o güne kadarki fon getirileri on iş günü içinde katılımcıya iade edilir. En az on yıl boyunca sistemde yer almaları ve 56 yaşını doldurmaları halinde emeklilik hakkı elde ederler.
Bireysel Emeklilik Sistemi ile İlgili Bilinmesi Gerekenler
• Emeklilik sözleşmesi süresi içinde katkı payı ödemeye ara verebilirsiniz.
• Bir sözleşme yılında en fazla 12 defa fon dağılım oranınızı ve 4 defa emeklilik planınızı değiştirebilirsiniz.
• Emekli olabilmeniz için 10 yıl süreyle sistemde kalmanız ve 56 yaşınızı doldurmanız yeterlidir.
• Emekliliğe hak kazanmadan önce dilediğiniz anda sistemden ayrılabilirsiniz. Sistemden erken ayrılma durumunda birikimlerinizden ve Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarından stopaj ve varsa giriş aidatı kesintileri düşülür.
• Emekliliğe hak kazandıktan sonra toplu para, programlı ödeme ya da yıllık gelir sigortası seçeneklerinden birini seçebilir veya hesabınızdaki tutarı bu seçenekler arasında paylaştırabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne İlişkin Yeni Düzenlemeler
22 Ocak 2022 tarihi itibariyle BES sistemi ile ilgili birtakım yasal düzenlemeler yürürlüğe girdi. Bu düzenlemeler, devlet katkısından BES katılımcılarının çeşitli haklarına kadar pek çok konuda yenilik getirdi. İşte BES sistemi ile ilgili yeni düzenlemeler:
Devlet Katkısı Oranının %30’a Yükseltilmesi
22 Ocak 2022 tarihli 31727 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan koşullara göre BES devlet katkısı, %25’ten %30’a yükseltilmiştir. Buna göre, ödediğiniz her katkı payının %30’u kadar da devlet sizin adınıza BES fonunuza katkıda bulunur. Örnek vermek gerekirse, her ay 100 TL tutarında bir katkı payı ödüyorsanız BES fonunuza yatırılacak olan aylık tutar, devletin katkısı ile birlikte 130 TL olacaktır. Bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yılın belirlenen brüt asgari ücret tutarı dikkate alınarak hesaplanan yıllık toplam brüt asgari ücret tutarının %30’u kadardır.
BES’ten Kısmi Çıkış
Kapsamı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından belirlenen düzenlemeye göre BES katılımcıları, nakit ihtiyaçlarını gidermek için BES’ten ayrılmadan birikiminin en fazla %50’si oranında kısmi ödeme alabilir. Birikim toplamı, devlet katkısı haricindeki miktar üzerinden hesaplanır. Bu düzenleme ile katılımcıların BES’ten erken çıkarak mağduriyet yaşaması önlenir.
45 Yaş Üzeri Kişilerde İsteğe Bağlı Otomatik Katılım
Yeni düzenlemeye göre 45 yaşını doldurmuş çalışan kişiler, BES sistemine dahil olmak isterlerse işverenleri tarafından otomatik katılım sistemine dahil olabilirler. Bu düzenleme ile birlikte çalışanlar, yaş kısıtlamasına takılmadan devlet katkısı da alarak BES sistemine dahil olabilirler.
Toplu Ödemede Devlet Katkısını Aşan Tutarın Yıllara Yayılması
SEDDK’nin belirlediği yeni düzenleme esaslarına göre yıl içinde ödenen katkı paylarının, devlet katkısının yıllık azami limitinden yüksek olması halinde, katılımcı o yıl içerisinde alamadığı devlet katkısını ilerleyen yıllarda alır. Bu düzenlemenin esas amacı, katılımcıların yatırım fonları için erkenden yüksek katkı payı ödeyerek getirisini büyütmesine ve ilerleyen yıllarda da devlet katkısı olarak getirisini artırmasına yardımcı olmaktır.
Birikimlerin Temlik Edilmesi
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu çerçevesinde katılımcıların talebi halinde bireysel emeklilik sistemindeki sözleşmelerin veya bu sözleşmelerden kaynaklı alacaklarının temlik edilebilmesi yani 3. taraflara devredilebilmesi sağlanır. Bu düzenlemeye göre katılımcıların avantajlı koşullarla ve hızlı bir şekilde, BES sözleşmelerinden ayrılmaksızın uygun koşullarla krediye erişimine imkân sağlanır Eğer siz de BES sistemi ile yatırımlarınızı değerlendirmek isterseniz Bizimle iletişime geçebilirsiniz.